การเลือกของเล่นเสริมพัฒนาการตามช่วงวัยของลูกน้อย 0-6 ขวบ

"การเล่นของเด็กมีความแตกต่างกันซึ่งขึ้นอยู่กับระดับพัฒนาการ

และความสนใจของตัวเด็กเอง

ในการเล่นแทบจะทุกประเภทต้องมีของเล่นซึ่งถือเป็นสื่อกลางการเรียนรู้

ดังนั้นการเข้าใจถึงพัฒนาการของเด็กในแต่ละวัยจึงเป็นสิ่งสำคัญ

เพราะช่วยให้พ่อแม่สามารถเลือกของเล่นเพื่อส่งเสริมพัฒนาการของเด็ก

ได้อย่างเหมาะสมถูกต้อง"

 ของเล่นเด็กวัยแรกเกิด – 6 เดือน 

กระตุ้นการมอง   ได้แก่  ของเล่นที่มีสีสันสดใสเพื่อดึงดูดสายตา  เช่น  โมบายลวดลายกราฟฟิก   หรือรูปภาพที่มีสีตัดกันอย่างชัดเจน (ดำ-ขาว / น้ำเงิน-เหลือง / แดง-เขียว) อาจมีเสียงเวลาลมพัด

กระตุ้นการฟังเสียง  ได้แก่ ของเล่นที่มีเสียง เช่น กล่องดนตรี ของเล่นที่เขย่าหรือบีบให้เกิดเสียง

ของเล่นเสริมกล้ามเนื้อ  ได้แก่ ของเล่นที่บีบหรือเขย่าแล้วเกิดเสียง ของเล่นที่มีมือสอดกำได้ ลูกบอลนุ่ม ตุ๊กตาผ้ารูปสัตว์  เพื่อส่งเสริมการใช้มือ-นิ้วมือสำหรับหยิบจับสิ่งต่าง ๆ

ของเล่นเสริมสติปัญญา  ได้แก่ หนังสือลอยน้ำ หนังสือภาพ โดยมีคุณพ่อคุณแม่หรือผู้ใกล้ชิดคอยอ่านให้ฟัง และชวนดูสีสันต่าง ๆ ที่มีอยู่ในหนังสือ กระจกเงาฝึกการรู้จักตนเองและสิ่งแวดล้อมรอบตัว

 ของเล่นเด็กวัย 6-12 เดือน 

กระตุ้นประสาทสัมผัส  ได้แก่ ของเล่นที่มีผิวสัมผัสแตกต่างกัน เช่น เรียบ หยาบ นุ่ม แข็ง เพื่อกระตุ้นทักษะ การสัมผัส ของเล่นที่ดูดหรือกัดได้ เช่นยางกัดรูปทรงต่าง ๆ เพื่อกระตุ้นการับรู้และช่วยลดอาการคันเหงือกของเด็ก

ของเล่นเสริมกล้ามเนื้อ   ได้แก่  ของเล่นประเภทลากจูง เพื่อฝึกการเคลื่อนไหวของกล้ามเนื้อขา  เล่นลูกบอลนุ่ม  บล็อกไม้ใหญ่ ๆ กล่องหยอดรูปทรงง่าย ๆ เพื่อฝึกการเคลื่อนไหวของกล้ามเนื้อมือและนิ้วมือในการหยิบจับสิ่งของต่าง ๆ  ของเล่นที่เขย่าให้เกิดเสียง เพื่อส่งเสริมความแข็งแรงของกล้ามเนื้อมัดเล็ก เช่น มือ นิ้วมือ

ของเล่นเสริมสติปัญญา   ได้แก่ หนังสือที่มีรูปภาพขนาดใหญ่สีสันสดใส ซึ่งพ่อแม่อ่านให้ฟังหรือให้ลูกเปิดหนังสือด้วยตัวเอง แล้วออกเสียงตามกระจกเงาเป็นการฝึกให้เด็กรู้จักตนเองและสิ่งแวดล้อมรอบตัว ของเล่นลอยน้ำ เช่นถ้วยกระป๋องเล็ก ๆ เมื่อลูกอาบน้ำให้ลูกรินน้ำและเทเล่น เพื่อปูพื้นทางคณิตศาสตร์เรื่องการกะปริมาณ เป็นต้น

 ของเล่นเด็กวัย 1-2 ขวบ 

ของเล่นเสริมกล้ามเนื้อและการประสานสัมพันธ์ 

ได้แก่   ของเล่นประเภทดันหรือลากจูง (Push Toys & Pull Toys) ช่วยพัฒนากล้ามเนื้อแขนขาในการทรงตัวและฝึกการบังคับทิศทางการเดิน ของเล่นประเภททุบ ตอกหรือตี เช่นระนาดหรือกลองที่มีเสียงต่าง ๆซึ่งนอกจากทำให้เด็กเรียนรู้ความแตกต่างของเสียงแล้วยังฝึกการใช้กล้ามเนื้อมือ นิ้วมือและการประสานสัมพันธ์ระหว่างสายตาและมือ

ของเล่นเสริมความคิดและสติปัญญา  ได้แก่  กล่องหยอดรูปทรงเรขาคณิต เพื่อฝึกการสังเกตุและเรียนรู้สี รูปทรงเลขาคณิตต่าง ๆ หนังสือภาพ เป็นการปลูกฝังนิสัยรักการอ่านและช่วยให้เด็กเรียนรู้ภาษา การปั้นดินน้ำมัน แป้งโด ซึ่งช่วยฝึกสมาธิและความคิดสร้างสรรค์ ในการปั้นให้เป็นรูปต่าง ๆ ตามจินตนาการของตัวเอง

 ของเล่นเด็กวัย 2-3 ขวบ 

ของเล่นเสริมกล้ามเนื้อและการประสานสัมพันธ์   ได้แก่  ม้าโยก จักรยานสามล้อ ซึ่งนอกจากความสนุกสนานแล้วยังช่วยให้เด็กฝึกใช้กล้ามเนื้อแขนขาในการทรงตัว สร้างความสมดุลของร่างกายฝึกร้อยลูกปัดขนาดใหญ่ เพื่อฝึกการใช้กล้ามเนื้อมือและนิ้วมือ รวมทั้งช่วยพัฒนาการทำงานของสายตาและมือให้สัมพันธ์กัน

ของเล่นเสริมความคิดและสติปัญญา  ได้แก่ แป้นเรขาสวมหลักเป็นการฝึกทักษะการแก้ไขปัญหา ลองผิดลองถูกเพื่อวางให้ถูก รูปทรง รถไฟเรียงซ้อน ฝึกทักษะการสังเกตุ การลองผิดลองถูกและเรียนรู้เรื่องขนาด สีสันและรูปทรงต่าง ๆ

ของเล่นเสริมบทบาทสมมุติ  ได้แก่ ชุดของเล่นเรียนแบบของจริง เช่นชุดรวมมิตรผักผลไม้ สอนเด็กให้เรียนรู้คำศัพท์เกี่ยวกับผักผลไม้โดยเล่านิทานผูกเรื่องราวให้เด็กสมมุติตัวเองเป็นตัวละครในเรื่องราวนั้น ซึ่งทำให้เด็กได้แสดงความเป็นตัวเองออกมา และช่วยให้เด็กรู้จักเข้าใจสิ่งแวดล้อมรอบตัวมากขึ้น

 ของเล่นเด็กวัย 3-4 ขวบ 

ของเล่นเสริมกล้ามเนื้อและการประสานสัมพันธ์  ได้แก่ ม้าโยก รถจักรยานสามล้อ ซึ่งช่วยพัฒนาทักษะการเคลื่อนไหวของกล้ามเนื้อแขนขาในการทรงตัว  ฝึกร้อยลูกปัดขนาดเล็ก เป็นการฝึกใช้ทักษะการใช้กล้ามเนื้อมัดเล็กของนิ้วมือให้ทำงานมีประสิทธิภาพมากขึ้นและพัฒนาการทำงานประสานสัมพันธ์ระหว่างสายตากับมือ

ของเล่นเสริมความคิดและสติปัญญา  ได้แก่ ชุดแท่งไม้สีสัน กระตุ้นความคิดสร้างสรรค์ของเด็กในการวางแท่งไม้ซ้อนกันเป็นรูปแบบต่าง ๆ และส่งเสริมการเรียนรู้ทั้งเรื่องสี รูปทรงและขนาด   ลูกลิงสอนสมดุล ส่งเสริมความเข้าใจทางด้านคณิตศาสตร์เรื่องการสร้างสมดุล  โดยฝึกทักษะซึ่งช่วยการสังเกตุและเรียนรู้ในเรื่องขนาด ความสูง ความลึกและรูปทรง ซึ่งเป็นพื้นฐานทางคณิตศาสตร์

ของเล่นเสริมบทบาทสมมุติ  ได้แก่ ชุดของเล่นเลียนแบบของจริง เช่นบ้านตุ๊กตา ชุดเครนก่อสร้าง เป็นการสอนให้เด็กรู้จักบทบาทหน้าที่ของตนเองและคนในสาขาอาชีพอื่น ๆ รวมทั้งเป็นการสร้างความมั่นใจให้กับเด็ก เนื่องจากเด็กสามารถเล่นอย่างไรก็ได้ตามที่ใจของตัวเองคิด

 ของเล่นเด็กวัย 5-6 ขวบ                                             

ของเล่นเสริมกล้ามเนื้อและการประสานสัมพันธ์   ได้แก่ รถจักรยานสองล้อ เชือกกระโดด ซึ่งช่วยฝึกการทรงตัวและสร้างความแข็งแรงให้กับกล้ามเนื้อขา  ฝึกร้อยเชือกรองเท้า ช่วยพัฒนาการทำงานประสานสัมพันธ์ระหว่างตากับมือและเพิ่มทักษะการใช้กล้ามเนื้อมือเพื่อประยุกต์ใช้กับชีวิตประจำวัน เช่นการติดกระดุมเสื้อ เป็นต้น

ของเล่นเสริมความคิดและสติปัญญา   ได้แก่  ชุดแท่งไม้สร้างเมือง   ช่วยพัฒนาความคิดสร้างสรรค์ของเด็กในการออกแบบโครงสร้างเพื่อวางแท่งไม้ให้เป็นรูปแบบเมืองต่าง ๆ  ส่งเสริมความเข้าใจทางคณิตศาสตร์เรื่องของสมดุล ซึ่งทำให้เด็กเรียนรู้การวางไม้แต่ละชิ้นให้สมดุล  ชุดเครื่องมือช่างสร้างสรรค์พัฒนาความคิด และฝึกทักษะการสังเกตุในการประกอบชุดไม้เป็นรูปแบบต่าง ๆ  รวมทั้งทำให้เด็กเรียนรู้อุปกรณ์ต่าง ๆ ในงานช่างไม้ เช่นการขันน็อต ไขควง เป็นต้น

ของเล่นเสริมบทบาทสมมุติ   ได้แก่  ชุดสร้างเมือง ซึ่งเป็นการเล่นที่สะท้อนความคิด  ความ

เข้าใจของเด็กในสิ่งที่กำลังเรียนรู้ รวมทั้งช่วยให้เด็กเรียนรู้บทบาทหน้าที่ของตนเองและผู้อื่นในชีวิตประจำวันและสร้างพื้นฐานการอยู่ร่วมกันในสังคมด้วย